TCTM – Thang cuốn tại các siêu thị hay trung tâm thương mại luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tai nạn, nhất là đối với những trẻ em hiếu động khi không có phụ huynh sát sao. Cùng Tạp chí Thang máy tìm hiểu về các rủi ro tiềm ẩn với thang cuốn.
Về nguyên lý hoạt động, thang cuốn là một thiết bị vận chuyển dạng băng tải. Theo đó, thang cuốn gồm hệ thống những bước thang có thể chuyển lên trên hay xuống dưới liên tục luân phiên nhau thành vòng tròn khép kín và ăn khớp với nhau bằng những khe sâu trên bề mặt. Đường đi của thang cuốn phổ biến là đường thẳng song một số khác cũng được thiết kế dạng xoắn ốc để tiết kiệm diện tích.
Hầu hết các trung tâm thương mại, sân bay, siêu thị ngày nay đều trang bị hệ thống thang cuốn tự động bởi tính tiện nghi và tối ưu về không gian so với thang bộ và thang máy. Dù nhiều lợi ích nhưng thiết bị này cũng luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ra tai nạn. Đặc biệt, mức độ thương vong trong các sự cố tai nạn thang cuốn thường rất nghiêm trọng.
Cùng xem những tình huống tai nạn thang cuốn đã xảy ra với thang cuốn để thấy rằng việc cẩn trọng trong quá trình sử dụng thang cuốn là vô cùng quan trọng, đặc biệt là đối với trẻ em, các bậc phu huynh cần đặc biệt lưu tâm.
Như trong video trên có thể thấy, nhiều trẻ em thích chơi đùa trên thanh bám của thang cuốn trong khi thực tế việc này vô cùng nguy hiểm bởi hệ thống thang cuốn có nhiều điểm kẹt và tốc độ di chuyển tương đối cao, chưa có các hệ thống an toàn dựa trên cảm biến,… Chính bởi thế, việc xảy ra các tai nạn khi sử dụng thang cuốn có nguy cơ tương đối cao.
Ngoài các nguy hiểm liên quan đến thanh bám của thang cuốn, thiết kế của thang cuốn với các bậc kim loại ăn khớp với nhau bằng những khe sâu trên bề mặt. Chính những bậc thang này cũng có thể trở thành mối nguy khi có thể nghiến, mắc quần áo hay thậm chí là bộ phận cơ thể vào các khe kẹt này. Nhiều vụ tai nạn đã xảy ra với tình huống này có hậu quả vô cùng thương tâm.
Như trong một số tình huống tai nạn ở phần trên, ta có thể thấy được vai trò của việc dừng thang cuốn khẩn cấp là vô cùng quan trọng. Đây được coi như một hệ thống cứu hộ khẩn cấp khi xảy ra tình huống nguy hiểm có tai nạn với thang cuốn như mắc kẹt, nghiến đồ vật,… để bảo đảm an toàn cho người cũng như bảo đảm thang cuốn không bị hư hại.
Nút dừng khẩn cấp thường được trang bị ở hai đầu của hệ thống thang cuốn để người dùng có thể tiếp cận từ cả hai hướng. Khi bấm nút dừng khẩn cấp này, hệ thống thang sẽ được tắt ngay lập tức. Ngoài ra, theo tiêu chuẩn kỹ thuật thì các nút dừng khẩn cấp thang cuốn không được cách nhau quá 30 m, vì thế nếu hệ thống thang cuốn dài quá 30m thường sẽ có thêm một nút dừng khẩn cấp ở giữa hành trình.
Nút dừng khẩn cấp của hệ thống thang cuốn thường nằm ở đầu hoặc cuối thang cuốn,
hoặc giữa hành trình (nếu hành trình thang dài hơn 30 m), trên tay vịn bên phải
Nhiều người không biết đến chức năng này nên khi chứng kiến một sự cố thang cuốn thường không nhận biết được để có thể can thiệp dừng thang kịp thời, việc chú ý quan sát các thiết bị, các hướng dẫn, chỉ dẫn sử dụng các thiết bị “lạ” là rất quan trọng, có thể vừa bảo vệ mình và người khác.
Một thanh niên khi phát hiện tình huống cậu bé bị ngã trên thang cuốn đã vội vã lao từ
trên cầu thang bộ xuống bấm nút dừng thang cuốn khẩn cấp và cứu cậu bé ra ngoài
Tuy nhiên, cũng không loại trừ khả năng nút dừng khẩn cấp được lắp đặt tại vị trí công khai này cũng gia tăng nguy cơ, đặc biệt là với trẻ nhỏ hay trêu đùa. Đã có nhiều tình huống xảy ra trên thế giới việc trẻ nhỏ hiếu động nghịch ngợm nút dừng khẩn cấp này khiến người dùng hiểu nhầm hệ thống thang cuốn bị hỏng hoặc dừng đột ngột khi đang có người trên thang khiến họ bị ngã theo quán tính.
Cậu bé áo vàng bấm dừng thang cuốn đột ngột khiến một cô bé 5 tuổi đi phía sau bị ngã
– Giữ tư thế đứng thẳng và nhìn thẳng về phía trước: Tư thế an toàn nhất khi đi thang cuốn là thẳng người, đứng về phía bên phải thang máy, mắt nhìn phía trước. Hạn chế các hoạt động cúi người, trêu đùa xô đẩy nhau,… đồng thời khi mắt nhìn về phía trước thì bạn cũng có thể chủ động phát hiện ra sự cố để xử lý kịp thời.
– Không đứng ở rìa bậc thang: Trên các thanh cuốn luôn có những vạch vàng an toàn, hãy đứng giữa những vạch vàng đó thay vì đứng quá gần rìa bậc thang vì đó là nơi dễ gây tai nạn nhất, và bạn cũng nên đứng phía tay phải của thang cuốn (hoặc bên trái tại một số quốc gia như Nhật Bản) để nhường đường cho những người cần vượt lên trên.
– Không đứng quá gần tay vịn: Luôn giữ tay vịn là cách tốt để bạn giữ thăng bằng khi đi thang cuốn. Tuy nhiên, đừng đứng quá gần tay vịn, tránh để ngón tay hoặc quần áo của bạn bị kẹt vào khoảng hở của tay vịn.
– Chú ý những khe hở trên thang máy: Việc quan sát thang cuốn phòng trường hợp xảy ra tai nạn luôn quan trọng. Hãy nhớ các nơi dễ xảy ra sự cố nhất là lối bước vào thang, phần tay vịn, khoảng trống giữa các bậc thang. Những khoảng hở này dù rất nhỏ nhưng lại có thể vướng mắc hoặc kẹt bộ phận cơ thể như chân, tay.
– Biết rõ vị trí của nút Dừng khẩn cấp: Một khảo sát trên mạng cho thấy, có đến 61% bạn trẻ được hỏi cho biết mình không rõ vị trí của nút Dừng khẩn cấp trên thang cuốn ở đâu, hay thậm chí không biết đến sự tồn tại của chúng. Thông thường, nút Dừng khẩn cấp được đặt vị trí ở đầu và cuối thang cuốn, ở bên phải tay vịn. Nếu phát hiện có sự cố xảy ra, mau chóng nhấn nút này để hỗ trợ công tác cứu hộ.
– Hạn chế xách theo nhiều đồ hoặc mặc quần áo quá nhiều phụ kiện: Việc mang nhiều đồ hay mặc trang phục nhiều phụ kiện sẽ gia tăng khả năng bị kẹt đồ vào thang cuốn hoặc khó xử lý tình huống khi có sự cố.
Ngoài ra, bạn nên tham khảo một số “tips” dưới đây khi sử dụng thang cuốn:
Nhớ quan sát các chỉ dẫn để bảo đảm an toàn cho chính mình và người khác, tuyệt đối không mang theo xe nôi, thùng hàng nặng lên cùng thang cuốn để bảo đảm sự an toàn cho mình và người xung quanh
Khi chuẩn bị bước vào thang cuốn: quan sát đèn hiển thị chiều chuyển động được gắn ở hai đầu thang để đi vào đúng lối vào của thang
Hướng mặt ra phía trước và bám vào tay vịn trước khi đi vào và bước chân lên bậc thang cuốn đang chuyển động. Khi bước vào thang, chú ý bước vào khoảng cách giữa 2 bậc, không bước vào vạch kẻ ngang có trên thang cuốn vì đó là đường gấp tạo thành 2 bậc, khi thang di chuyển dễ ngã.
Trong khi đứng trên bậc thang, hành khách nên đứng cả hai chân lên cùng một bậc, không nên đứng trên hai bậc khác nhau. Khi đứng, lưu ý không đứng quá sát mép thang cuốn, tránh trường hợp bị mắc giày, dép vào cạnh thang.
Không được phép chạy, trêu đùa nhau hay ngồi trên thành tay vịn của thang cuốn. Lưu ý đứng phía tay phải của thang để đảm bảo không cản trở hành khách khác đi thang
Người lớn nên cầm tay và đặt trẻ em đứng vào khoảng giữa của bậc thang cuốn. Trẻ em dưới 6 tuổi tốt nhất nên được bế để đảm bảo an toàn
Nếu mặc quần áo hoặc váy có tính chất xòe rộng cần chú ý về trang phục. Rất nhiều trường hợp tai nạn thang máy xảy ra do quần áo bị kẹt dưới băng chuyền. Sử dụng tay vịn đúng cách, không được tựa lưng vào tay vịn hay quay ngang người, quay lại phía sau – tránh tình trạng mất thăng bằng hay kịp thời xử lý khi có sự cố.
